Çocuklarda iyi yeme alışkanlığı ebeveyn için en önemli konular arasındadır. Özellikle anne, çocuğunu besleyerek gelişimine katkı sağladıkça kendi anneliğine puan veriliyor gibi düşünür. Ancak çocuğun yeme konusundaki negatif tutumunun bir güç göstergesi, üstünlük kurma ve benlik gelişim mücadelesi olduğunu anlamakta da fayda vardır. Ebeveynler genelde “Çocuğum aç ama yemiyor.”, “Yemek yerken ya karnı ağrıyor, ya tuvaleti geliyor ya da yemekle oyun oynuyor.” der. Ebeveynlerle seanslarımda, konunun derinine indiğimde işin aslının çoğu zaman bir inatlaşma olduğu ve çocuğun yeme davranışını ebeveyne karşı bir koz olarak kullandığını açıkça görebiliyorum.
YAPIN: Çocuğunuz Yemek Yemiyorsa Yapmanız Gerekenler
- Kendi yeme alışkanlıklarınızla çocuğunuza örnek olun.
- Rutin oluşturun.
- Sabah, öğle ve akşam aynı saatte yemek yemesini sağlayın.
- Sofrada oturma süresi olsun. Ortalama 30 dakika yeterli olacaktır.
- Yemek yaparken size yardım etmesini sağlayabilirsiniz. Sofrayı kurarken yardım isteyebilirsiniz.
- Kendi başına yemek yemesine alan tanıyın.
- Yemek yerken doğru mesajlarla teşvik edebilirsiniz. Örneğin, “Sağlıklı beslenmek ve büyümek için çaba sarf ediyorsun.” gibi.
- Yemeğin içindeki malzemeleri tahmin ettirerek oyunlaştırabilirsiniz.
YAPMAYIN: Çocuğunuz Yemek Yemiyorsa Yapmamanız Gerekenler
- Sürekli yemek yemediği hakkında konuşmayın.
- Yemek yemesini sağlamak için TV, tablet, telefon vb. gibi elektronik cihazları kullanmayın.
- “Yemek yersen cips, tatlı vereceğim.” gibi sözlerle sağlıksız besinlere olan ilgisini pekiştirmeyin.
- “Yemezsen büyüyemezsin, yemek arkandan ağlar.” gibi söylemlerden kaçının.
- Evde gezerek yemek yemesine izin vermeyin.
Püf Noktaları
Yeme alışkanlıkları aydan aya değişiklik gösterecektir. Yapmayın dediğim detaylar sadece anlık bir kazanç sağlar, kalıcı bir yeme alışkanlığı kazandırmaz. Çizgi film gibi pekiştireçlerle yemek yemesini sağladığınız çocuk bağımlı hale gelebilir ve bu da beslemek istediğiniz çocuğun ileride başka olumsuz bir alışkanlık edinerek yemek yemesine neden olur.
Yukarıdaki önerilerden sonuç alamazsanız değerlendirme seansı almanız çocuğunuzun geleceği için çok önemlidir.
Minnettarım
Zeynep hocam tüm sorunlarımızı çözdü, çocuğumuz kendini buldu. Kesinlikle tavsiye ederim.
D. K.
Çocuğu yemek yemeyen aileler için alınabilecek önlemler, genellikle sabır, tutarlılık ve yaratıcılık gerektirir. Bazı öneriler:
1. Olumlu Örnek Olun
- Kendi yeme alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Çocuklar büyüklerini taklit ederler, bu yüzden sağlıklı beslenme konusunda iyi bir örnek olun. Gerekirse beslenme terapisi alın.
- Ailecek sofrada yemek yiyin. Bu, yemek yemenin sosyal bir etkinlik olduğunu gösterir ve çocuğun yemeğe olan ilgisini artırabilir.
2. Rutin Oluşturun
- Her gün aynı saatlerde yemek yiyin. Bu, çocuğun yemek zamanlarını öğrenmesine ve acıkmasına yardımcı olur.
- Yemek saatleri dışında aşırı atıştırmalardan kaçının.
3. Seçenek Sunun Ama Sınırları Belirleyin
- Çocuğunuza birkaç sağlıklı seçenek sunun ve kendi yemeğini seçmesine izin verin. Bu, kontrol hissini artırır ve yemek yeme olasılığını yükseltir.
- Ancak, çocuğunuz ne yediği konusunda tamamen serbest bırakılmamalıdır. Sağlıklı seçenekler sunun ve sınırları belirleyin.
4. Yemekleri Eğlenceli Hale Getirin
- Yemekleri görsel olarak çekici hale getirin. Renkli sebzeler kullanın ve tabağı eğlenceli şekillerde düzenleyin.
- Yemek yapımına çocuğunuzu da dahil edin. Yemek seçimi, hazırlığı ve pişirilmesi süreçlerinde çocuğunuzun yardım etmesine izin verin.
5. Küçük Porsiyonlarla Başlayın
- Çocuğunuza büyük porsiyonlar sunmak yerine, küçük porsiyonlar sunun ve daha fazlasını isteyip istemediğini sorun. Bu, az miktarda yemeği bitirmenin verdiği başarı hissini teşvik eder.
6. Zorlamayın ve Sabırlı Olun
- Çocuğunuzu yemek yemeye zorlamayın. Bu, yemekle ilgili olumsuz duyguları artırabilir.
- Yeni yiyeceklere alışması zaman alabilir. Bir yiyeceği ilk denediğinde beğenmeyebilir, ama birkaç denemeden sonra sevebilir.
7. Ödüller ve Cezaları Dikkatli Kullanın
-
Yemek yeme davranışını teşvik etmek için övgü gibi olumlu pekiştireçleri kullanın, ancak yiyecekleri ödül veya ceza olarak kullanmaktan kaçının.
Yemek yemeyen çocuk için pedagog desteği almalı mıyım?
Yemek yeme konusunda zorluk yaşayan çocuklar için pedagog desteği almak, bazı durumlarda oldukça faydalı olabilir. Çocuğun yemek yeme davranışının altında yatan nedenler psikolojik olabilir ve bu durumda bir uzmanın rehberliği önem taşır. Pedagog desteği almayı düşünmeniz için bazı durumlar:
1. Davranışsal Sorunlar
Eğer çocuğunuz yemek yemeyi reddetme, yemek saatlerinde aşırı huysuzluk gösterme veya yemeğe karşı aşırı direnç gibi davranışsal sorunlar sergiliyorsa, bir pedagog bu davranışların altında yatan nedenleri anlamanıza ve çözüm yolları bulmanıza yardımcı olabilir.
2. Aile Dinamikleri
Bazen çocuğun yemek yeme sorunları, aile içi dinamikler veya ebeveyn-çocuk ilişkisiyle ilgili zorluklardan kaynaklanabilir. Pedagoglar, aile içi iletişimi güçlendirmeye ve olumlu etkileşimleri teşvik etmeye yönelik stratejiler sunabilir.
3. Anksiyete veya Özel Durumlar
Çocuklarda yeme problemleri, anksiyete gibi duygusal sorunlarla veya özel gereksinimler (örneğin, otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar) ile ilişkili olabilir. Bu tür durumlar, özel yaklaşımlar gerektirebilir ve bir pedagog, bu konuda size ve çocuğunuza destek olabilir.
4. Uzun Süreli ve Şiddetli Yeme Sorunları
Eğer çocuğunuzun yeme problemi uzun süredir devam ediyor ve ailecek uyguladığınız stratejilerden sonuç alamıyorsanız, bu durum çocuğunuzun sağlığını ve gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu tür durumlarda profesyonel bir destek almak önemlidir.
Pedagog Desteği Almadan Önce Yapılacaklar:
- Çocuğunuzun yeme sorunlarının fiziksel bir sebebi olup olmadığını anlamak için öncelikle bir pediatriste danışın.
- Çocuğunuzun beslenme alışkanlıkları, yeme davranışları ve bu davranışların ne zaman başladığı hakkında detaylı bir günlük tutun. Bu bilgiler, pedagogun durumu daha iyi anlamasına yardımcı olacaktır.
Eğer çocuğunuzun yeme alışkanlıklarıyla ilgili endişeleriniz varsa ve bu sorunlar çözülemiyorsa, bir pedagogdan profesyonel yardım almak uygun bir adım olabilir. Uzman bir pedagog, hem çocuğunuza hem de siz ebeveynlere destek olabilir ve sağlıklı yeme alışkanlıkları geliştirmek için bireyselleştirilmiş stratejiler sunabilir.
Çocuğunuz Yaşına Uygun Olarak Gelişiyor mu?
Gelişim Değerlendirme hizmetimiz, çocuğunuzun yaşına uygun gelişim standartlarına erişip erişmediğini bilimsel yöntemlerle ölçer.
Bu değerlendirme, erken dönemde herhangi bir gelişim sapmasını tespit etmeye ve gerekli müdahaleleri zamanında yapmaya olanak tanır.
Çocuğunuzun fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişimini bütüncül bir yaklaşımla destekleyerek, sağlıklı bir büyüme yolculuğuna katkıda bulunuruz.
Yemek yeme sorunu çözülmezse ilerde nelere yol açabilir?
Yemek yeme sorunları çözülmediğinde, çocukların hem fiziksel hem de duygusal sağlıkları üzerinde uzun vadeli olumsuz etkilere yol açabilir. Olası bazı sonuçlar:
Fiziksel Sağlık Sorunları
- Beslenme Eksiklikleri: Yetersiz beslenme, çeşitli besin ögelerinin eksikliğine ve buna bağlı sağlık sorunlarına yol açabilir. Örneğin, demir eksikliği anemisi, kalsiyum eksikliği kemik sağlığı problemleri gibi durumlar görülebilir.
- Büyüme ve Gelişim Problemleri: Uzun süreli beslenme yetersizliği, çocuğun fiziksel büyümesini ve gelişimini olumsuz etkileyebilir.
- Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: Yeterli ve dengeli beslenme olmadığında, çocukların bağışıklık sistemi zayıflayabilir, bu da sık hastalanmalarına neden olabilir.
Duygusal ve Davranışsal Sorunlar
- Yeme Bozuklukları: Uzun süreli yeme problemleri, gelecekte anoreksiya veya bulimia gibi yeme bozukluklarının temelini oluşturabilir.
- Sosyal Sorunlar: Yemek yeme sorunları olan çocuklar, sosyal etkinliklerde ve arkadaşlık ilişkilerinde zorluk yaşayabilirler. Yemek saatleri sosyal etkileşim için önemli zamanlardır ve bu sorunlar çocuğun sosyal izolasyonunu artırabilir.
- Özgüven Problemleri: Yemek yeme ile ilgili sürekli mücadele ve başarısızlık hissi, çocuğun özgüvenini olumsuz etkileyebilir.
- Duygusal Bağlanma Sorunları: Aile içinde yemek yeme üzerine sürekli çatışmalar, çocuk ile ebeveyn arasındaki duygusal bağın zayıflamasına yol açabilir.
Eğitim Sorunları
- Yetersiz beslenme, çocuğun konsantrasyonunu ve öğrenme kapasitesini etkileyebilir. Bu durum, akademik performansın düşmesine neden olabilir.
Yeme Alışkanlıklarının Kalıcı Olması
- Çocukluk döneminde edinilen yeme alışkanlıkları genellikle yetişkinliğe taşınır. Yemek yeme sorunları erken yaşta çözülmezse, bu alışkanlıklar kalıcı hale gelebilir ve yetişkinlikte de beslenme sorunlarına yol açabilir.
Yemek yeme sorunlarının erken tanı ve müdahalesi, bu olumsuz sonuçların önlenmesinde çok önemlidir. Eğer çocuğunuzda yeme ile ilgili sürekli sorunlar yaşanıyorsa, bir sağlık profesyoneline danışmak en iyi yaklaşım olacaktır.