Okul fobisi karmaşık bir konudur. Çocuğun mizacından, okulun durumundan ve en önemlisi ebeveyniyle kurduğu ilişkiden, elbette ki ailenin çocuğa karşı tutum ve davranışından kaynaklanır. Bu konular okul fobisinin kaynağını oluşturan başlıca etmenlerdir.
Okul fobisi veya okul reddi ayrılık kaygısıyla ilişkili bir anksiyete bozukluğu olarak tanımlanır. Çocuk okula başladıktan bir süre sonra okula gitmeyi reddediyorsa, bu durum evde veya okul çevresinde yaşadığı bir sorunu işaret edebilir.
Örneğin;
- Taşınma, hastalık, ayrılık, boşanma, ölüm, depresyon veya maddi sorunlar gibi ailevi değişiklikler yaşanıyorsa,
- Hastalık gibi nedenlerle okula bir süre ara verdiyse,
- Okul ödevlerini tamamlamak yerine televizyon seyretmesine, video oyunları oynamasına veya oyuncaklarla oynamasına izin veriyorsanız,
- Aşırı korumacı bir ebeveynseniz,
- Çocuk okuldayken bir aile üyesine zarar gelebileceğinden korkuyorsa,
- Çocuk, özellikle anne ya da babadan biriyle zaman geçirmekten daha fazla keyif alıyorsa (Özellikle pandemi sonrası bu neden daha fazla ortaya çıkabilir),
- Okulda diğer öğrenciler, öğretmenler veya başka çalışanlar tarafından kaygıya neden olacak bir söz veya davranışa maruz kaldıysa (Alay, aşağılama, şiddet, zorbalık vb.),
- Öğrenme güçlüğü yaşıyor olabilir. Veya yüksek sesle okumaktan, sınava girmekten, kötü notlar almaktan korkuyor olabilir,
- Okul tuvaletini kullanmak konusunda rahatsızlık duyuyor olabilir.
YAPIN: Okul Fobisi İçin Yapılması Gerekenler
Dikkat edilecek en önemli konu, bu sorunun ancak okul-aile-çocuk iş birliği ile doğru yönetilirse çözülebilmesinin mümkün olduğudur.
- Korkusunu anlamak için soru sorun.
- Öncelikle bir hastalığı olup olmadığından emin olmak için doktora başvurun.
- Çocuğun neden gitmek istemediğine dair herhangi bir ipucu bulmak için, okul konusunda sorular sorun ve serbestçe anlatmasına izin verin.
- Endişelerinizi çocuğun öğretmeni, okul psikologu veya okul danışmanıyla paylaşın.
- Çocuğun okula uyum sağlamasına yardımcı olmak için, okul ve ev ortamını iyileştirmek için aksiyon planı geliştirin.
- Ayrılmayla ilgili kaygıyı azaltmak için ona bir resim çizip çantasına koyun ya da bir fularınızı ona takın. Burada amaç çocukla bir bağ kurmak ve güvende olduğunu hissettirmektir.
YAPMAYIN: Okul Fobisi İçin Yapılmaması Gerekenler
- Kaygısını küçümsemeyin.
- “Korkak, tembel, yaramaz” gibi olumsuz kelimelerle etiketlemeyin.
- Okulla ilgili düşüncelerini sarsacak, öğretmen ve okul idaresiyle ilgili olumsuz fikirleriniz varsa paylaşmayın.
- Ev gündeminde sürekli bu konuyu konuşmayın.
- “Gezmeye gidiyoruz.” diye yalan söyley
Yukarıdaki önerilerden sonuç alamazsanız değerlendirme seansı almanız çocuğunuzun geleceği için çok önemlidir.
Minnettarım
Zeynep hocam tüm sorunlarımızı çözdü, çocuğumuz kendini buldu. Kesinlikle tavsiye ederim.
D. K.
Okul Fobisi Tedavi Edilmezse Nelere Sebep Olur?
Okul fobisi tedavi edilmediği takdirde çocuklarda ve gençlerde uzun vadeli birçok olumsuz etki yaratabilir. Olası bazı sonuçlar:
-
Akademik Sorunlar: Okul fobisi yaşayan çocuklar, okula düzenli olarak gitmediklerinden dolayı derslerden geri kalabilir ve akademik başarıları olumsuz yönde etkilenebilir. Bu durum, öğrenme kaybına ve sınavlarda düşük performansa yol açabilir.
-
Sosyal İzolasyon: Okula gitmek istememe durumu, çocukların arkadaşlarıyla etkileşimde bulunma fırsatlarını azaltır. Bu da sosyal becerilerin gelişimini engelleyebilir ve çocuğun sosyal çevreden izole olmasına neden olabilir.
-
Anksiyete ve Depresyon: Okul fobisi olan çocuklar genellikle yüksek düzeyde kaygı yaşarlar. Bu durum tedavi edilmediğinde anksiyete bozukluklarının ve depresyonun derinleşmesine yol açabilir.
-
Özgüven Eksikliği: Sürekli olarak okula gitmeme veya okulda başarısız olma korkusu, çocuğun özgüvenini zedeleyebilir. Bu da çocuğun kendini ifade etme kabiliyetini ve yeni durumlarla başa çıkma yeteneğini olumsuz etkileyebilir.
-
Gelecekteki Eğitim ve Kariyer Fırsatlarının Etkilenmesi: Uzun süreli okul devamsızlığı, gelecekteki eğitim ve kariyer fırsatlarını sınırlayabilir. Üniversiteye giriş gibi önemli eğitim adımları ve iş hayatına atılma süreci olumsuz yönde etkilenebilir.
-
Aile İçi Gerilimler: Çocuğun okula gitmek istememesi, aile içinde stres ve çatışmalara neden olabilir. Bu durum, ebeveyn ve çocuk arasındaki ilişkileri zorlayabilir ve aile içi uyumu bozabilir.
Okul fobisi ile mücadele etmek için, ebeveynlerin ve okulun iş birliği içinde olması, çocuğun kaygılarını anlamak ve adreslemek için profesyonel yardım alınması önemlidir. Çocuk psikologları, okul danışmanları ve diğer eğitim uzmanları, bu süreçte önemli destek sağlayabilirler.
Okul Fobisi İçin Pedagog Desteği Almalı mıyım?
Evet, okul fobisi ile mücadele eden bir çocuk için pedagog desteği almak genellikle çok faydalı olabilir (online pedagog desteği de alınabilir). Pedagoglar, çocukların eğitim ve gelişim konularında uzmanlaşmış profesyonellerdir ve şu şekillerde yardımcı olabilirler:
-
Sorunun Kaynağını Belirleme: Pedagoglar, çocuğun okul fobisine neden olan temel sorunları anlamak için derinlemesine değerlendirmeler yapabilir. Bu, çocuğun kaygılarının doğru bir şekilde ele alınmasını sağlar.
-
Bireyselleştirilmiş Stratejiler Geliştirme: Her çocuğun ihtiyacı farklıdır ve pedagoglar bu ihtiyaçlara uygun bireyselleştirilmiş müdahale planları oluşturabilir. Bu planlar, çocuğun okula uyum sağlamasına, kaygılarını yönetmesine ve akademik başarısını artırmasına yardımcı olabilir.
-
Aileye Rehberlik ve Destek Sağlama: Pedagoglar, ebeveynlere çocuklarına nasıl destek olacakları konusunda rehberlik edebilir. Bu, ebeveynlerin çocuklarının kaygılarına daha etkili bir şekilde yanıt vermesine ve evde daha destekleyici bir ortam oluşturmasına olanak tanır.
-
Okul ile İletişim Kurma: Pedagoglar, çocuğun öğretmenleri ve okul yönetimi ile iletişim kurarak, çocuğun eğitim ihtiyaçlarını daha iyi anlamalarına ve bu ihtiyaçları karşılamalarına yardımcı olabilir. Bu, çocuğun okul ortamında daha rahat hissetmesine ve akademik gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olur.
-
Davranışsal ve Duygusal Becerileri Geliştirme: Pedagoglar, çocukların kendilerini ifade etme, stresle başa çıkma ve olumsuz düşünceleri yönetme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Eğer çocuğunuz okul fobisi belirtileri gösteriyorsa ve bu durum onun günlük yaşamını ve eğitimini olumsuz etkiliyorsa, bir pedagog ile görüşmek uygun bir adım olacaktır. Böylece çocuğunuzun hem akademik hem de sosyal açıdan sağlıklı bir şekilde gelişimini desteklemiş olursunuz.