Bir çocuğun okula hazır olması demek, aşağıda birer maddeyle örneklemeye çalıştığım gelişim alanları açısından hazır olması demektir. Bunlar; fiziksel, bilişsel, psiko-motor, sosyal ve duygusal gelişim alanlarıdır. Çocuğun;
- Kalem tutarak temel bazı çizimleri yapabilecek kadar ince motor becerisinin gelişmiş olması,
- Tuvalet eğitimini tamamlamış ve kişisel temizliğini yapabiliyor olması,
- Bağımsız olarak da hareket etmeye meyilli olması,
- Kendini basit bir dille tanıtabilmesi ve sosyal ilişkiler kurmaya hevesli olması,
- Kişisel eşyalarını tanıyabilmesi ve onların sorumluluğunu alabilmesi,
- Kendi duygularını tanımaya, başkalarının duygularını anlamaya çalışıyor olması gerekmektedir.
YAPIN: Çocuğun İlkokula Hazır Olması İçin Yapılması Gerekenler
- Okulun açılmasından en az 1 hafta önce uyku düzenini sağlayın. Gerekirse uyku eğitimi alın.
- Okul alışverişini birlikte yapın.
- Okul araç-gereçlerinin kullanımı ve korunması hakkında bilgiler verin.
- Okula ilk başladığı günler kendini güvende hissetmesi açısından, çantasına iyi hissetmesini sağlayacak bir resim, bir not veya sevdiği herhangi bir nesneyi koyabilirsiniz.
- İlk günler okula onunla gidebilir, sırasına yerleşmesine yardımcı olabilirsiniz.
YAPMAYIN: Çocuğun İlkokula Hazır Olması İçin Yapılmaması Gerekenler
- Kullandığınız kelimelere dikkat etmelisiniz. Olumsuz geribildirimler vermemelisiniz.
- Okul sürecinin nasıl işlediğini anlayabileceği ve kaygılanmayacağı şekilde anlatmak en önemli adımdır. Anlatırken kullandığınız kelimelerin ne gibi mesajlar ilettiğini bilerek ifade etmek gerekiyor. Örneğin; “Öğretmenin sana kötü davranmayacak, korkma!” cümlesinde çocuğun algıladığı “Öğretmenin sana kötü davranabilir, kork!” mesajıdır. Böyle konuşmak yerine, “Bizim yerimize oradaki öğretmenler seninle ilgilenecek, sorularını veya ihtiyaçlarını onlara söyleyebilirsin.” diyebilirsiniz.
- “Ödevin olacak ama çok şey öğreneceksin.” demek yerine “Öğretmenin sana harika şeyler öğretecek, okulda arkadaşlarınla yeni bir sürü oyun keşfedeceksin.” denebilir. Çünkü bahsettiğim ilk cümlede, çocuk sadece ödev yapacağını ve oyun oynamaya hiç vakti olmayacağını düşünecektir.
Çocuğun İlkokula Hazır Olması İçin Püf Noktaları ve Öneriler
Bu fiziksel ve psikolojik tüm bu hazırlıklara rağmen, 1 ay sonunda çocuğunuz okula hala alışamadıysa, “Karnım ağrıyor, hastayım.” gibi bahaneler üretiyorsa, kaygısı fobiye dönüşmüştür diyebiliriz. Fobinin yukarıda bahsettiğim gibi özellikle anneyle olan bağımlı ilişkisi dışında başka nedenleri de olabilir; okul arkadaşlarıyla olan ilişkileri iyi değildir veya arkadaşları tarafından bir çeşit zorbalığa maruz kalmış olabilir, derslerdeki başarısızlığı kaygısını ilerletmiş olabilir ya da öğretmenin herhangi bir tutumundan etkilenmiş olabilir. Ayrıca anne ve babanın çocuğa karşı davranışları çok farklı ve tutarsızsa da alışma süreci yine etkilenecektir. Konu fobi noktasına geldiğinde ise iyileşme süreci için hızlı adımlar atılmalıdır; öncelikle çocuğun kaygısı sabırla dinlenmelidir. Kendiliğinden ifade edemiyorsa, konuşması için teşvik edilmelidir. Baskıcı tutumlardan kesinlikle kaçınılmalıdır, çünkü tüm eğitim hayatına sosyal ve duygusal olarak yansıyabilir. Tüm müdahalelerinize rağmen değişme olmuyorsa, fobisi kronikleşmeden bir pedagogdan mutlaka yardım alınmalıdır (online pedagog desteği de alınabilir).
Yukarıdaki önerilerden sonuç alamazsanız değerlendirme seansı almanız çocuğunuzun geleceği için çok önemlidir.
Minnettarım
Zeynep hocam tüm sorunlarımızı çözdü, çocuğumuz kendini buldu. Kesinlikle tavsiye ederim.