Bebeklerde parmak emme davranışı; bebeğin anne karnında geliştirdiği, doğduktan sonra da fizyolojik ihtiyacı için devam ettirdiği bir reflekstir.
Çocukluk döneminde parmak emme refleksi uykuya geçiş ve duygusal ihtiyacı olduğunda ya da bir problemle karşılaştığında daha çok ortaya çıkar. Nadiren 5-6 aylıkken de ortaya çıkabilir. Çocuğunuz 4 yaşındaysa ve bu davranışı sergiliyorsa artık problem davranış olarak ele alınmalıdır. Peki bu davranış hangi duyguların habercisi olabilir? Stres altındaysa, baskı görüyorsa, kendini sözel olarak ifade edemiyorsa, anlaşılmadığını düşünüyorsa, uzun süre yalnız bırakılıyorsa bu davranış ortaya çıkabilir.
Parmak emme davranışı anne ile bağlantılı bir refleks olduğu için anneyle olan ilişkisine yeniden bakılmalıdır. Yeterince ilgi ve sevgi göremeyen çocuk, anneyle bağlantı kurduğu emme davranışını sürdürmek ister. Diğer nedenler ise kardeş kıskançlığı, okula başlama, ebeveynlerin huzursuz bir ortam oluşturması ya da boşanma olabilir. Çocuğun fizyolojik olarak yorgun olması, gergin olması, stres altında hissetmesi, bu davranışı yapma ihtimalini artıracaktır. Parmak emmenin gelişimsel probleme neden olduğu da bilinmektedir. Bu da diş ve ağız yapısındaki bozukluk olarak ortaya çıkmaktadır.
YAPIN: Bebeklerde Parmak Emme İçin Yapılması Gerekenler
- Sakin olun. Her zaman söylediğim gibi, iyi bir gözlemci olun. Dokunsal teması artırın.
- Yapılandırılmış ortamlarda güvenli bir alan oluşturun.
- Duygularını ifade etmesine izin verin.
- Spor aktivitelerini artırın.
- Parmak emdiğinde eliyle yapabileceği başka bir aktivite seçin. Resim yapmak, yemek yapmaya yardım etmek gibi…
- Bu konuyu sakin bir dille konuşun.
- Kardeş kıskançlığı var ise ebeveyn tutumunu gözden geçirin.
- Görmezden gelme davranışını sergileyebilirsiniz.
- Otoriter bir tarzınız varsa ve bu sizin ilişki paterninizse, kendiniz için uzman desteği alın.
- Dikkat çekmek için yaptığını düşünüyorsanız davranışlarınızda denge oluşturun. Tutarlı olmanız çok önemlidir. İlgi çekme ihtiyacı, özellikle anlaşılmadığını düşündüğünde ya da kardeş kıskançlığı durumlarında ortaya çıkabilir.
YAPMAYIN: Bebeklerde Parmak Emme İçin Yapılmaması Gerekenler
- Eşinizle sorunlarınız varsa bunu çocuğa belli etmeyin, stresten uzak tutun.
- Baskı yapmayın, eline vurmayın ve utandırmayın.
- Acı biber sürerek veya eline vurarak durumu fiziksel olarak engellemeniz işe yaramayacaktır. Çünkü duygusal bir eksikliği tamamlamak için kendi bedenine yönelmiş olabilir.
Bebeklerde Parmak Emme İçin Püf Noktaları ve Öneriler
Parmak emme davranışı sağlıklı ve sistemli bir şekilde bıraktırılmazsa başka davranışsal problemlere neden olabilir. Tikler başlayabilir, öfke ortaya çıkabilir. İçine kapanma gözlemlenebilir. Bu nedenle yönetemediğiniz bir noktadaysa mutlaka bir uzman desteği almalısınız.
Yukarıdaki önerilerden sonuç alamazsanız değerlendirme seansı almanız çocuğunuzun geleceği için çok önemlidir.
Minnettarım
Zeynep hocam tüm sorunlarımızı çözdü, çocuğumuz kendini buldu. Kesinlikle tavsiye ederim.
D. K.
Bebeklerde Parmak Emme Gözardı Edilebilir mi?
Bebeklerde parmak emme davranışı genellikle doğal ve geçici bir süreçtir. Bu davranış, genellikle bebeklerin kendilerini rahatlatma ve sakinleştirme yöntemi olarak gelişir. Ancak bu davranışın ne zaman göz ardı edilebileceği ve ne zaman müdahale gerektirebileceği konusunda birkaç noktayı göz önünde bulundurmak önemlidir:
-
Yaş: Bebekler ve küçük çocuklar için parmak emme genellikle normaldir. Çoğu çocuk 2-4 yaş arasında bu alışkanlığı kendiliğinden bırakır. Eğer çocuk okul öncesi döneme kadar parmak emmeye devam ederse, bu durum sosyal veya duygusal problemlere neden olabilir.
-
Sıklık ve Yoğunluk: Parmak emmenin sıklığı ve çocuğun bu davranışa ne kadar yoğun bağlı olduğu önemlidir. Eğer çocuk sadece uykuya dalarken veya çok stresli olduğunda parmak emiyorsa, bu genellikle daha az endişe vericidir. Ancak çocuk sürekli ve şiddetli bir şekilde parmak emiyorsa, bu diş ve ağız sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
-
Etkileri: Parmak emme, uzun süre devam ettiğinde diş yapısında bozulmalara, çene gelişiminde problemlere ve hatta konuşma bozukluklarına neden olabilir. Bu tür etkiler gözlemleniyorsa, bir pediatrik diş hekimi veya çocuk doktoru ile görüşmek faydalı olabilir.
-
Duygusal ve Sosyal Bağlam: Parmak emme, çocuğun duygusal ihtiyaçlarına işaret edebilir. Eğer çocuk endişeli, stresli veya üzgün olduğunda bu davranışa yöneliyorsa, duygusal destek sağlamak ve altta yatan sorunları ele almak önemlidir.
Sonuç olarak, bebeklerde ve küçük çocuklarda parmak emme çoğunlukla normal ve zararsız bir davranıştır. Ancak 4 yaşını geçmiş çocuklarda devam eden, yoğun parmak emme davranışı, diş sağlığı veya sosyal uyum açısından endişe yaratabilir ve bu durumda profesyonel bir görüş almak yerinde olur.
Çocuğu Parmak Emen Ebeveynler Ona Nasıl Davranmalı?
Parmak emen çocuklara nasıl yaklaşılacağı, bu davranışın arkasındaki duygusal ve fiziksel nedenlere bağlı olarak değişebilir. Ebeveynlerin bu süreçte uygulayabileceği bazı öneriler:
-
Anlayışlı ve Destekleyici Olun: Çocuğunuzun parmak emmesi, onun stres altında olduğunu veya kendini rahatlatmaya çalıştığını gösterebilir. Çocuğunuzu yargılamadan veya utandırmadan davranışın nedenlerini anlamaya çalışın.
-
Alternatif Rahatlama Yöntemleri Sunun: Çocuğunuza stresli veya üzgün olduğunda kendini rahatlatması için alternatif yöntemler önerin. Örneğin, bir oyuncakla oynamak, kitap okumak veya birlikte vakit geçirmek gibi.
-
Dokunsal İhtiyaçları Karşılayın: Çocuklar bazen dokunsal uyarımlar için parmak emerler. Onlara yumuşak bir battaniye, peluş oyuncak veya diğer dokunsal oyuncaklar sunarak bu ihtiyaçları başka yollarla karşılamalarına yardımcı olabilirsiniz.
-
Rutini Güçlendirin: Güçlü bir uyku ve günlük rutini, çocuğun daha az stresli ve daha güvende hissetmesini sağlayabilir. Uyku rutinlerini, masal okuma veya hafif müzik dinleme gibi rahatlatıcı aktivitelerle zenginleştirmek yararlı olabilir. Gerekirse uyku eğitimi alınmalıdır.
-
Olumlu Takviye Kullanın: Çocuğunuz parmak emmediği zamanlarda onu övün ve olumlu davranışlarını teşvik edin. Bu, parmak emme yerine diğer davranışları benimsemesine yardımcı olabilir.
-
Duygusal İfadeleri Teşvik Edin: Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine olanak tanıyın. Duygusal ihtiyaçlarını sözlü olarak ifade edebilmesi için onu teşvik edin ve aktif bir şekilde dinleyin.
-
Diş Sağlığına Dikkat Edin: Parmak emme dişlerin ve çenenin doğru şekilde gelişmemesine neden olabilir. Çocuğunuzun diş sağlığına dikkat edin ve düzenli diş hekimi kontrollerini ihmal etmeyin.
-
Uzman Yardımı Alın: Eğer çocuğunuzun parmak emme alışkanlığı 4-5 yaşından sonra devam ederse veya diğer yöntemler işe yaramazsa, bir çocuk psikoloğu veya pediatristten yardım almak faydalı olabilir.
Bu öneriler, çocuğunuzun parmak emme davranışını daha sağlıklı yollarla yönetmesine yardımcı olabilir ve onun duygusal ve fiziksel gelişimini destekleyebilir.
Çocuğunuz Yaşına Uygun Olarak Gelişiyor mu?
Gelişim Değerlendirme hizmetimiz, çocuğunuzun yaşına uygun gelişim standartlarına erişip erişmediğini bilimsel yöntemlerle ölçer.
Bu değerlendirme, erken dönemde herhangi bir gelişim sapmasını tespit etmeye ve gerekli müdahaleleri zamanında yapmaya olanak tanır.
Çocuğunuzun fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişimini bütüncül bir yaklaşımla destekleyerek, sağlıklı bir büyüme yolculuğuna katkıda bulunuruz.
Çocuklarda Parmak Emme İçin Pedagog Desteği Almalı mıyım?
Çocuklarda parmak emme davranışı bazı durumlarda uzman desteği gerektirebilir. Pedagog desteği almanın uygun olup olmadığına karar verirken aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurabilirsiniz:
-
Yaş: Çocuğunuz 4-5 yaşından büyükse ve hala parmak emme davranışını sürdürüyorsa, bu durum sosyal ve duygusal gelişim için bazı sorunlara işaret edebilir. Bu yaş grubundaki çocuklar için pedagog desteği faydalı olabilir.
-
Davranışın Yoğunluğu ve Süresi: Eğer çocuğunuz günün büyük bir kısmında parmak emiyorsa ve bu davranışı bırakmakta zorlanıyorsa, bu alışkanlığın altında yatan duygusal veya psikolojik nedenler olabilir. Uzman bir pedagog, bu nedenleri belirlemeye ve çözüm yolları sunmaya yardımcı olabilir.
-
Etkileri: Parmak emme, uzun süre devam ederse diş ve çene gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, çocuğunuz sosyal ortamlarda alay konusu olabilir veya kendini yalıtılmış hissedebilir. Bu tür sosyal ve fiziksel etkiler varsa, profesyonel bir yardım almak önem kazanır.
-
Diğer Müdahalelerin Başarısızlığı: Eğer evde denediğiniz yöntemler (olumlu pekiştirme, alternatif rahatlama teknikleri sunma vb.) işe yaramıyorsa ve çocuğunuzun bu davranışı bırakmasına yardımcı olamıyorsanız, bir pedagogdan destek almak daha etkili olabilir.
-
Çocuğun Duygusal Durumu: Çocuğunuz stresli, kaygılı veya üzgün hissediyorsa ve bu duyguları ifade etmekte zorlanıyorsa, pedagog bu duyguları yönetmek için stratejiler geliştirmesine yardımcı olabilir.
Eğer bu faktörlerden bir veya birkaçı çocuğunuz için geçerliyse, pedagog desteği almak uygun olabilir (online pedagog desteği de alınabilir). Pedagoglar, çocuğunuzun parmak emme gibi davranışlarının altında yatan sebepleri anlamasına, bu alışkanlığı sağlıklı yollarla bırakmasına ve duygusal becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir. Pedagog desteği almadan önce, çocuğunuzun pediatristi ile de görüşmek, onun fiziksel sağlığı ve gelişimi hakkında bilgi edinmek açısından faydalı olabilir.